07 cze Analiza transakcyjna
Zachowania człowieka w aspekcie analizy transakcyjnej
Zmiana życia nie jest łatwa, ale na pewno jest możliwa. Każdy, kto szuka pomocy, aby wydostać się z różnych pułapek, w których czuje się uwięziony i pragnie odkryć swoje życie na nowo, może dzięki pracy terapeutycznej odkryć ukryte zasoby, które będą prowadzić ku regeneracji zdrowia. W czasie psychoterapii uczysz się rozpoznawać swoje drogi, skąd pochodzą i do czego służą, a następnie uczysz się nowych i lepszych rozwiązań.
Analiza transakcyjna jest metodą zajmującą się uwarunkowaniami: tym, jak zostaliśmy „zaprogramowani” i jaki wpływ ma to na nasze życie. Jest koncepcją stosunków międzyludzkich, która opiera się na wyodrębnieniu „Ja” w trzech współwystępujących schematach zachowania – „Ja – Dorosły”, „Ja – Dziecko”, „Ja – Rodzic”. Wprowadzona w życie daje umiejętność rozpoznawania komunikatów wysłanych oraz właściwej interpretacji tych nadanych, co pozwala na poznanie przyczyn konfliktów w życiu prywatnym i zawodowym. Autorem koncepcji ludzkich zachowań jest amerykański psychiatra i psycholog społeczny Eric Berne (1910–1970).
Zmiana życia nie jest łatwa, ale na pewno jest możliwa. Każdy, kto szuka pomocy, aby wydostać się z różnych pułapek, w których czuje się uwięziony i pragnie odkryć swoje życie na nowo, może dzięki pracy terapeutycznej odkryć ukryte zasoby, które będą prowadzić ku regeneracji zdrowia. W czasie psychoterapii uczysz się rozpoznawać swoje drogi, skąd pochodzą i do czego służą, a następnie uczysz się nowych i lepszych rozwiązań. Analiza transakcyjna jest metodą zajmującą się uwarunkowaniami: tym, jak zostaliśmy „zaprogramowani” i jaki wpływ ma to na nasze życie. Jest koncepcją stosunków międzyludzkich, która opiera się na wyodrębnieniu "Ja" w trzech współwystępujących schematach zachowania - "Ja - Dorosły", "Ja - Dziecko", "Ja - Rodzic".
Wprowadzona w życie daje umiejętność rozpoznawania komunikatów wysłanych oraz właściwej interpretacji tych nadanych, co pozwala na poznanie przyczyn konfliktów w życiu prywatnym i zawodowym. Autorem koncepcji ludzkich zachowań jest amerykański psychiatra i psycholog społeczny Eric Berne (1910–1970).
• Ja rodzicielskie (RODZIC) – odpowiada wyuczonej stronie życia. Składa się na nią system wartości, norm, reguł, zasad, myśli i pryncypiów przejęte od opiekunów i rodziców.
• Ja dorosłe (DOROSŁY) – stanowi przemyślaną racjonalną stronę życia. Rozwija się ono podczas dojrzewania, gdy osoba uczy się zmagania się z rzeczywistością. Dorosłe ja dochodzi do głosu wtedy, gdy w sposób otwarty analizuje doświadczenia z którymi się spotyka i ocenia je w sposób obiektywny tak by móc podjąć rozsądne decyzje. Z dorosłego ja korzysta się przede wszystkim przy rzeczowej wymianie informacji. Dorosłe ja obserwuje świat obiektywnie, na chłodno, spokojnie, trzeźwo i bez emocji zbiera informacje, analizuje je logicznie i wyciąga wnioski. Charakterystyczny jest dla niego ton rzeczowy oraz brak mimiki i gestykulacji. Często używanymi słowami są: „kto”, „co”, „kiedy”, „gdzie”, „jak”, „ile”.
• „Ja” dziecięce (DZIECKO) – stanowi emocjonalną stronę życia. Zakodowane są w nim uczucia doznawane w okresie dzieciństwa. Wnioski o człowieku zbierane są na podstawie uczuć. Ja dziecięce składa się z czynnika naturalno-spontanicznego i poddańczo-dostosowanego. Naturalne ja dziecięce bawi się, leniuchuje, cieszy i złości, fantazjuje, płacze albo się śmieje. Nie troszczy się o innych, zachowuje się spontanicznie, tańczy, krzyczy, jest egoistyczne i nieposkromione. Używa takich słów jak „super”, „szaleńczo”, „hej”. Dostosowane ja dziecięce jest posłuszne, usuwa się, czuje się winne, zwleka, boi się, brak mu pewności siebie, jest uprzejme, brak mu własnego zdania, nie przejawia inicjatywy, kieruje się zdaniem i potrzebami innych.
Nie ma dobrych ani złych stanów ja. Wszystkie trzy obszary są istotne dla prawidłowego funkcjonowania osobowości. A jeśli rozpoznamy z jakiego stanu ja wypływa nasze zachowanie i zachowanie innych, możemy świadomie wpływać na przebieg rozmów i zachowanie. To dobra metoda terapii dla osób, które wpadły w pułapkę autodestrukcyjnych skłonności. Jest również przydatnym narzędziem szkolenia nauczycieli, personelu w firmach, a także znakomitym źródłem wiedzy o wychowaniu dzieci. Skorzystają z tej metody także ci, którzy pragną zrozumieć kierujące nimi nieświadome mechanizmy. Analiza transakcyjna przydaje się, gdy chcemy świadomie kierować własnym życiem. Jej celem jest uzyskanie tzw. autonomii, czyli samodzielności w myśleniu i decydowaniu o sobie, bez potencjalnie destrukcyjnego wpływu elementów skryptu. Aby się od niego uwolnić, w czasie terapii diagnozuje się stany ego, transakcje, gry i skrypty, dzięki czemu uzmysławiamy sobie zależności i mechanizmy, które kierują naszymi zachowaniami.
„Nie zmieniając niczego, nic się nie zmieni” – Tony Robbins